
Eίναι άλλο η λαϊκή παράδοση και άλλο το θέλημα του Θεού, που φανερώνεται δια των προφητειών. Η προφητεία του Λέοντος του Σοφού, είναι σαφής (σοφόν το σαφές). "Και Άγιος τω Κυρίω..."
Ο Παλαιολόγος δεν είναι στα δίπτυχα της Εκκλησίας ως άγιος, διότι υπάρχει το συλλείτουργο με τον Πάπα, το οποίο εμποδίζει την ανακήρυξή του σε άγιο.
Αντίθετα ο Βατάτζης είναι μέγας Άγιος της Εκκλησίας μας, έγινε γνωστός με το προσωνύμιο "Ο πτωχός" διότι ενεδύετο φτωχικά και ζούσε καλλιεργώντας το χωράφι του όπως όλος ο κόσμος, ήταν εξόριστος, ήταν γηραιός και γενικά όλες οι περιγραφές μόνο στο πρόσωπό του συγκλίνουν. Eρευνητής
To Μοναστήρι του Αυτοκράτορα Βατάτζη μέχρι το1922. Ένα μυστήριο μνήμα και μια παληά εικόνα.
Πάνω σε μια χαμηλή πλαγιά του Νύφ-ντάγ, οροσειράς του Τμώλου που οι αρχαίοι το ωνόμαζαν Όλυμπο, πάνω από το Μπουνάρμπασι, υπάρχει μια πηγή με άφθονο νερό που βγαίνει μέσα από βράχους και που οι χωριανοί την έλεγαν «της Παναγιάς το μπουνάρι». Πλάϊ στην πηγή υπάρχει ένας μεγάλος πλάτανος και ένα πεύκο. Η γύρω περιοχή ελεγόταν ως το 1922 ακόμη «Μοναστήρι» και εκεί ήταν, κατά πάσα πιθανότητα, χτισμένη η βασιλική Μονή των Λέμβων (ή της Λέμβου, ή του Λέμβου), αφιερωμένη εις την παναγίαν Θεοτόκον. Η ονομασία προέρχεται, χωρίς άλλο, από παραφθορά της λέξης Όλυμπος. Μονή του Ολύμπου, του Λέμπου, του Λέμβου, της Λέμβου και τέλος Μονή των Λέμβων. Κανένα σημάδι δεν υπάρχει σήμερα που να φανερώνη πως άλλοτε υπήρχε εκεί το πλούσιο και περίφημο αυτό μοναστήρι, που τώχτισε στις αρχές του 13ου αιώνα ο Αυτοκράτωρ Ιωάννης Βατάτζης, πάνω στη θέση άλλου παλαιότερου μοναστηριού.
Ο Βατάτζης επροίκησε το μοναστήρι με πολλά κτήματα, που έφταναν ως τη Μαινεμένη και τούτο για να μπορή να συντηρήται άνετα. Ανάμεσα στα κτήματα αυτά ήταν και η Βάρις ή Μήλα της εποχής εκείνης, το Μπαϊρακλή δηλαδή, ή Πασά-κιοϊ των ιδικών μας χρόνων (χωριό του πασά, γιατί εκεί έμενε ο Γιαχγιά πασάς που είχε πολλά κτήματα στον Κάμπο.Κοντά στο Μπαϊρακλή είχε επίσης παλαιότερα πολλά κτήματα και ο Θρασ. Πιττακός).
Από τα έγγραφα της Μονής βλέπομε πώς το Μπαϊρακλή ήταν τότε μια περιοχή αρκετά μεγάλη.
Είχε στην κατοχή του του αλυκές, κοντά στις εκβολές του Τσαγιού του Μπουρνόβα, είχε δυο εκκλησιές: της αγίας Μαρίνας και του αγίου Θεοδώρου, και μιαν άλλη καταστραμμένη, κι είχε ακόμη κι ένα μοναστηράκι: το μετόχι του αγίου Γεωργίου. Τα κτήματα του άρχιζαν από την παραλία και προχωρούσαν μέσα στον κάμπο του Μπουρνόβα, καθώς και σε αρκετή απόσταση από την άλλη πλευρά προς τη Μαινεμένη.
Οι κάτοικοί της ήσαν 22 οικογένειες με περισσότερα από 86 μέλη. Τα σύνορα της περιοχής της Μονής των Λέμβων «ο καθολικός περίορος» σημειώνονται με πολλές λεπτομέρειες σε έγγραφο του 1235, που συντάχθηκε από τον στρατοπεδάρχη Φωκά, «δια ορισμού βασιλέως Ιωάννη». (….)
Μια από τις οικογένειες που κατοικούσαν στον Μπουρνόβα από την εποχή εκείνη, και την οποίαν απαντούμε και πολύ αργότερα, ήσαν οι Γορδάτοι. ΄Ενας από αυτούς ονομαζόμενος Θεόδωρος έγινε καλόγερος και κατατάχτηκε στη Μονή των Λέμβων. (…)
Φαίνεται πως οι Μπουροβαλήδες ήσαν άνθρωποι σκαιοί, αυθαίρετοι και παλληκαράδες.
Περιφρονούσαν τα δικαιώματα του μοναστηριού, καταπατούσαν τα κτήματά του, έσπαζαν και λεηλατούσαν τις αποθήκες του και όταν οι καλόγεροι κατέβαιναν να διαμαρτυρηθούν, εκείνοι ωπλισμένοι με ακόντια, τόξα και άλλα παρόμοια όπλα τους εκακοποιούσαν και κάποτε τους εσκότωναν . Οι αυθαιρεσίες των αυτές και η βάναυση συμπεριφορά των ανάγκασε το μοναστήρι το 1232 να κάνη αναφορά στον ίδιο το βασιλιά Βατάτζη και να ζητήση την επέμβασί του. Ο Αυτοκράτωρ διέταξε τότε τον γραμματέα του «δούκα του θέματος των Θρακησίων, Φωκάν Αυτορειανόν» να πάη επί τόπου, να κάνη ανακρίσεις και, αν τα παράπονα των καλογέρων αποδειχτούν αληθινά, να τιμωρήση τους υπαιτίους και να τους αναγκάση να πλερώσουν τις ζημιές. (….)
Από την έκθεση που συνετάγη φαίνονται με αποδείξεις όλες οι άδικες πράξεις και τα «κακουργήματα» των Μπουρνοβαλήδων εναντίον των δύστυχων καλογέρων.(….)
Στον Μπουρνόβα, πάνω σ΄ένα ύψωμα στη βορειοανατολική πλευρά του, υπάρχει μια θέση που λεγότανε «τσακμάκι», από ένα μεγάλο πεύκο,πούχε στη ρίζα του ένα χαμηλό μάντρωμα και μέσα σ΄αυτό ένα μνήμα και άπειρα κρεμασμένα κουρέλια. Το μνήμα έλεγαν πως ήταν τούρκικο, χωρίς όμως κανείς να ξέρη ποιος ήταν θαμμένος εκεί.
Θάταν κανείς από τους παλιούς εκείνους ανώνυμους ιερωμένους που τους τιμούσαν πολύ και τους έθαβαν σε περίοπτα μέρη και τους έδιναν το γενικό όνομα «Ντεντές» σαν να λέμε εμείς Άγιος. Τον Ντεντέ τους ετιμούσαν οι Τούρκοι εκεί, μα στον ίδιο χώρο λάτρευαν και οι δικοί μας τον Αη Γιάννη τον Κουρελά, όπως τον έλεγαν που γιάτρευε τον «παροξυμό».
Μετρούσαν ένα κουρέλι ή μια κλωστή ως το μποϊ του αρρώστου και το κρεμούσαν εκεί σ’ ένα κλαδί πουρναριού.
Κατά παράξενο τρόπο σ΄εκείνο το σημείο συνέπεφτε ένα κοινό προσκύνημα και των Τούρκων για τον Αη Γιάννη μας και των Χριστιανών για τον Ντεντέ τους.
Στην άλλη άκρη του λόφου, προς το νότο, υπήρχε η μικρή εκκλησία που έχτισε το 1909, απέναντι στο σπίτι της η σεβαστή κερά Πηνελόπη Σοφιανοπούλου, στο όνομα πάλι του Αη Γιάννη.
Η απόσταση μεταξύ των δύο αυτών ακραίων σημείων του χωριού είναι περίπου πεντακόσια μέτρα, η δε συνοικία λεγότανε από μας γενικά Αη Γιάννης, και ένα τμήμα της Ηράκλειο. Από πού άρα γε να πήρε το όνομα αυτό; Όχι βέβαια από τον Αη Γιάννη τον Κουρελά, γιατί εκεί κοντά δεν υπήρχαν κατοικίες, ούτε κι από το μικρό εκκλησάκι της Σοφιανοπούλου, που χτίστηκε τελευταία. Κοντά όμως στην εκκλησούλα αυτή υπήρχε ένα φτωχόσπιτο, σ΄ένα δωμάτιο του οποίου επήγαινε ο κόσμος και προσκυνούσε μια παληά εικόνα του Αη Γιάννη. Έλεγαν πως την εικόνα αυτή την βρήκε σε μια σπηλιά εκεί κοντά η γρηά Ελένη Τελάλη. Δε θάταν λοιπόν δυνατό να υποθέσωμε ότι κάπου μέσα στην περιοχή αυτή βρισκότανε η παληά εκκλησία του 13ου αιώνα, που καταστράφηκε από τους πρώτους Τούρκους κατακτητάς, αλλά διασώθηκε η εικόνα του αγίου, για να ξαναβρεθή πρώτα μέσα στην σπηλιά, ύστερα στο φτωχό σπιτάκι και κατόπιν στη νεώτερη εκκλησούλα που το αντικατέστησε…..
(Μικρασιατικά Χρονικά, 1955, από ανέκδοτο βιβλίο του Ν. Καραρά «Ιστορική τοποθέτηση του χωριού Μπουρνόβας> )
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ
Θεοσημίες προ της Αλώσεως κατά τον Κριτόβουλον
Στην θεοσημία της εκλείψεως αναφέρεται εκτενώς και μάλιστα κατ’ αποκλειστικότητα, ο Nicolo Barbaro.
Κατά την διήγηση του Barbaro την 22αν Μαϊου την νύκτα παρετηρήθη ένα φοβερό ουράνιο φαινόμενο, συγκεκριμένα μια έκλειψη της σελήνης (μερική), το οποίο εγέμισε τρόμο τους πολιορκημένους και μάλιστα τον ίδιο τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο με τους αυλικούς του, ο οποίος κατάλαβε ότι η αυτοκρατορία του πλησίαζε στο τέλος της. Πιο συγκεκριμένα την πρώτη ώρα της νύχτας ανέτειλε η σελήνη. Ήταν πανσέληνος και η σελήνη έπρεπε να εμφανισθή στον ουρανό ολοστρόγγυλη, αλλά εκείνη ανέτειλε όπως ήταν πριν από τρεις ημέρες, που φαινόταν λίγο.. Τέσσερεις ώρες παρέμεινε έτσι και έπειτα σιγά σιγά άρχισε να γεμίζη. Όταν λοιπόν όλοι εμείς οι χριστιανοί αλλά και οι ειδωλολάτρες γράφει ο Barbaro, είδαμε αυτό το θαυμαστό σημάδι, τόσο ο αυτοκράτωρ όσο και οι αυλικοί του εφοβήθησαν και αυτό επειδή οι Έλληνες είχαν μια προφητεία, κατά την οποία η Κων/πολη ποτέ δεν θα χανόταν μέχρι την ημέρα που η σελήνη δεν θα φαινόταν στον ουρανό μέσα στον κύκλο της. Οι Τούρκοι όμως επανηγύρισαν στο στρατόπεδο των, επειδή τους εφάνη ότι η νίκη τους ανήκει,όπως αληθινά συνέβη (….)
Στις 22 Μαϊου τοποθετεί ο V. Grumel, La chronologie, Paris 1958, σελ. 468 την επισυμβάσαν μερικήν έκλειψη σελήνης. Την άποψη αυτή δέχεται χωρίς καμία επιφύλαξη και ο Pertussi A’ σελ. 444, σημ 42 και παραπέμποντας στο Grumel παρατηρεί ότι η εν λόγω έκλειψη είναι γεγονός βεβαιωμένα ηλεγμένο, πρβλ. και σ. LXXXIII. Με την εκδοχή της εκλείψεως κατά την 22αν Μαϊου συμφωνούν και νεώτερες επιστημονικές μετρήσεις. Έτσι σύμφωναμε τον δικτυακόν τόπον της Αμερικανικής υπηρεσίας διαστήματος (ΝΑSA) που αφορά σε σεληνιακές εκλείψεις, η μοναδική έκλειψη σελήνης κατά την χρονική περίοδο που μας ενδιαφέρει ήταν μερική και έγινε στις 19.14 ώρα Κων/πολης. Τέλος την ίδια ημερομηνία συνετελέσθη η σεληνιακή έκλειψη σύμφωνα με το ηλεκτρονικό πρόγραμμα Redshift 5. Στο ευρετήριο σεληνιακών εκλείψεων που περιλαμβάνει η δεύτερη αυτή σύγχρονη πηγή αναφέρεται πάλιν ότι η μοναδική σεληνιακή έκλειψη έγινε στις 22 Μαϊου, ήταν μερική άρχισε στις 17.46 και ωλοκληρώθηκε στις 20.42 με μέγιστη σεληνιακή έκλειψη στις 19.14, πράγμα που ανταποκρίνεται στα όσα αναφέρονται στον δικτυακό τόπο της NASA….
(Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, Στεφ. Δ. Ημέλλου, Αθήναι 2004)
Η οικονομική πολιτική του «Πατέρα των Ελλήνων» Ιωάννη Δούκα Βατάτζη.
Υπό την πατριαρχικήν αυτού διοίκησιν η χώρα απήλαυσε, μεγάλης υλικής ευημερίας. Υπήρξεν οικονόμος ούτως εξαίρετος, ώστε το προϊόν των κτημάτων του στέμματος ου μόνον επήρκει προς συντήρησιν της τραπέζης αυτού, αλλ΄άφινεν εις αυτόν και περίσσευμα χάριν ιδρύσεως νοσοκομείων, πτωχοκομείων και γηροκομείων ούτως, ώστε μετά τας ημέρας αυτού η Νίκαια ελέγετο έχουσα φιλανθρωπικά ιδρύματα καλλίτερα πάσης άλλης πόλεως. Αφιέρωσε μεγίστην προσοχήν εις την κτηνοτροφίαν κατά το σύστημα νεωτέρων μοναρχών και επειράθη να πείση τους ευπατρίδας να ζώσιν εκ των ιδίων κτημάτων δια πρακτικής αυτών μισθώσεως. Το κράτος των Σελδσουκιδών είχεν ανάγκην προχείρου αγοράς χάριν προμηθείας θρεμμάτων και σίτου ένεκα των δηώσεων, ας είχον επιφέρει εν ταις χώραις αυτών οι Μογγόλοι, και η ζήτησις ήτο ούτω μεγάλη, ώστε οι Έλληνες γαιοκτήμονες ηδύναντο ναπαιτώσιν ονειρώδεις τιμάς δια τα προϊόντα αυτών. Εκ των χρημάτων των κτηθέντων εκ της πωλήσεως ωών από των αυτοκρατορικών ορνιθοτροφείων ο αυτοκράτωρ κατώρθωσεν εν χρόνω βραχεί ν’ αγοράση χάριν της συζύγου πολυτελές στέμμα εκ μαργαριτών. Φυσικόν δε αποτέλεσμα της καθολικής εκείνης ευημερίας υπήρξεν η αύξησις της πολυτελείας, και οι ευπατρίδαι εδαπάνων το χρήμα αυτών εις μεταξωτά ενδύματα εκ της Ιταλίας και της Ανατολής. Ο αυτοκράτωρ αποφάσισε να περιστείλη την περί τας δαπάνας αμετρίαν των υπηκόων και συγχρόνως να ενθαρρύνη ΕΘΝΙΚΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ επί ζημία των ξένων, οίτινες ειχον ωφεληθή εκ της υπό του προκατόχου χορηγηθείσης ατελείας. Διο απηγόραθσεν εις αυτούς να φορώσι ξένα προϊόντα ή να καταναλίσκωσι ξένα υφάσματα επί ποινή της απωλείας του κοινωνικού αυτών αξιώματος. ΄
Έλλην ευπατρίδης ώφειλε, καθ’ α εκείνος εφρόνει να φέρη ενδυμασίαν Ελληνικήν, όπερ δόγμα δεν εξετίμων πλέον οι συμπολίται αυτού. Επέδειξε δε την ειλικρίνειαν αυτού συμμορφώσας τον ίδιον εαυτού οίκον προς τον νόμον, και επετίμησεν αυστηρώς τον υιόν, άτε μεταβαίνοντα εις κυνηγέσια εν πλουσία μεταξωτή περιβολή, υπομνήσας αυτόν, ότι τοιαύτη χλιδή ήτο δυσάρμοστος προς τον καθ΄ημέραν βίον των Ελλήνων και ώφειλε να επιδεικνύεται μόνον οσάκις ήτο αναγκάιον να καταπλαγώσι ξένοι πρέσβεις επί τω πλούτω του έθνους. Αντί να διασπαθή τους πόρους αυτού εις αυλικάς πομπάς αφιέρωνε τα ούτω σωζόμενα χρήματα εις την αύξησιν της εθνικής αμύνης από των Μογγόλων, ιδρύσας κεντρικήν εν Μαγνησία και σωρεύσας μεγάλα ποσά σίτου, εναποθηκευθέντος εν εσφραγισμένοις σιτοβολώσι χάριν χρήσεως εν περιπτώσει επιδρομής.
Δια βραχέων, άπασαι αυτού αι οικονομικάι διατάξεις είχον πρακτικώτατον χαρακτήρα, κατέβαλε δε πάσαν προσπάθειαν, όπως παρεμποδίση το ανατολικόν ελάττωμα του ναυσισμού δημοσίων χρημάτων υπό των διοικούντων τας επαρχίας δουκών και η νωθρότης ταμειακού τινός υπαλλήλου ετιμωρήθη δια μαστιγώσεως ούτως αυστηράς, ώστε ο ούτω τιμωρηθείς απέθανον εξ αυτής.
(Ουίλλιαμ Μίλλερ, Η Ιστορία της Νικαίας, Εν Αθήναις, 1924)
August Heisenberg, Εγκώμιον - Βίος του αγίου Ιωάννου βασιλέως του Ελεήμονος, Cod. Vatic. gr. 579, foll. 229-250

H εκπαίδευση και η μόρφωση στα χρόνια του Βατάτζη

Φωτ. (Αριστερά) : Sir Steven Runciman - Ο μέγιστος βυζαντινολόγος του 20ου αιώνα
Η λεηλασία του 1204 αναστάτωσε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Ο ελληνισμός βρισκόταν τότε στο ύψος του. Ο Μιχαήλ Ακομινάτος μόλις είχε πάει στην Αθήνα γεμάτος ενθουσιασμό για το κλασικό της παρελθόν και ο μεγάλος κληρικός Ευστάθιος Θεσσαλονίκης μόλις πριν από λίγο είχε τελειώσει τα σχόλιά του στον Πίνδαρο. Τώρα οι λόγιοι σκορπίστηκαν, οι σχολές τους εξαφανίστηκαν και τα βιβλία τους καταστράφηκαν από τις φλόγες των Λατίνων.
Η λογιοσύνη ωστόσο δεν χάθηκε και πολύ γρήγορα κέντρο της έγινε η εξόριστη αυλή της Νικαίας. Εκεί εγκαταστάθηκε ο σοφός Βλεμμύδης. Ο πατέρας του ήταν γιατρός στην Κων/πολη και το 1204 αποσύρθηκε στην Προύσα. Στο χάος που επακολούθησε μετά την καταστροφή, ο Βλεμμύδης δυσκολεύτηκε να βρει δασκάλους και τελικά τα περισσότερα τα έμαθε από έναν ερημίτη στα βουνά της Βιθυνίας που τον έλεγαν Πρόδρομο και που του δίδαξε αριθμητική, γεωμετρία και αστρονομία.
Το 1238 ο Βλεμμύδης περιόδευσε τον παλιό βυζαντινό κόσμο και συγκέντρωσε χειρόγραφα, εφοδιασμένος με συστατικά γράμματα του αυτοκράτορα της Νικαίας Ιωάννη Γ’ Βατάτζη. Χάρη κυρίως στις δικές του προσπάθειες η παιδεία στη Νίκαια έφτασε σ΄ένα επίπεδο υψηλό. Εκεί σπούδασε και δίδαξε ο Παχυμέρης και ο Ακροπολίτης. Και η αυλή της Νικαίας προστάτεψε ιδιαίτερα τα γράμματα.
(Steven Runsiman, Βυζαντινός πολιτισμός)
Απόπειρα ενώσεως των Εκκλησιών κατά των χρόνων της Φραγκοκρατίας. Υπέρμαχος της πατρίδος και της ακαινομήτου ορθοδόξου πίστεως ο αυτοκράτωρ Βατάτζης

Επειδή όμως ένεκα πολιτικής ανάγκης ο Βασιλεύς Ιωάννης Βατάτζης ηθέλησε να παράσχη εις τον Πάπαν Ρώμης ελπίδας περί ενώσεως ο Πατριάρχης Γερμανός εκών άκων έστερξε συζητήσεις και επικοινωνίαν προς τον Πάπαν και τους αντιπροσώπους αυτού. Χρησιμοποιήσας την δια της Νικαίας διέλευσιν πέντε φραγκισκανών Μοναχών μεταβαινόντων εις την Δύσιν έγραψε περί το 1232 προς τον Πάπαν Γρηγόριον Θ’ και προς τους Καρδιναλίος παραστήσας μεν τα εκ του σχίσματος και της διαιρέσεως των Εκκλησιών επακολουθήσαντα δεινά, τα φρικώδη των ορθοδόξων Κυπρίων βασανιστήρια και τα μαρτύρια αυτών, υποδείξας δ’ ότι η ορθόδοξος Εκκλησία ήτις διασώζει απαραχάρακτον την αληθή πίστιν του Χριστού εινε πρόθυμος εις ένωσιν αρκεί μόνον να στηριχθή μεν αύτη επί της ορθής βάσεως οι Λατίνοι δε κληρικοί ν’ απομακρύνωσιν αφ’ αυτών την φιλοδοξίαν, την απληστίαν και την φιλαργυρίαν. Ο Πάπας Γρηγόριος, απαντήσας προς τον Πατριάρχην Γερμανόν δια δύο επιστολών (26 Ιουλίου 1232, 18 Μαϊου 1233), προσεπάθησε μετά της συνήθους ρωμαϊκής μεγαλαυχίας να εξάρη το αξίωμα της Εκκλησίας της Ρώμης και να δικαιολογήση δια διαφόρων αυθαιρέτων σκέψεων και αλληγορικών ερμηνειών την διδασκαλίαν αυτής και την υπεροχήν. Την πρώτην επιστολήν του Πάπα εκόμισαν τέσσερις λατίνοι μοναχοί τω 1234 αφικόμενοι εις Νίκαιαν . Μετ’ αυτών διεξήγαγον οι Έλληνες επτά συζητήσεις περί του Filioque και των αζύμων, χωρίς να πείσωσι του λατίνους, οίτινες επί τη δηλώσει του Πατριάρχου ότι εσκόπει να συγκαλέση Σύνοδον προς εξέτασιν των ζητημάτων τούτων απήλθον εις την Κων/πολιν, μη θελήσαντες να συμμετάσχωσι της Συνόδου, αλλά βραδύτερον προσκληθέντες επείσθησαν να προσέλθωσιν.
Η Σύνοδος συνήλθεν εν Νυμφαίω παρά την Σμύρνην την Κυριακήν του Πάσχα, 24 Απριλίου 1234, παρόντες εν αυτή εκ των λοιπών Πατριαρχών της Ανατολής μόνον του Αντιοχείας Συμεών και πολλών Ιεραρχών. Τας συζητήσεις διεξήγαγε μεν κυρίως ο Πατριάρχης Γερμανός αλλά συμμετέσχον αυτών άλλοι τε και ο «ύπατος των φιλοσόφων» Νικόλαος Καρύκης μετά του Νικηφόρου Βλεμμύδου, παρηκολούθησε δε αυτάς και ο Βασιλεύς Ιωάννης Βατάτζης. Αι συζητήσεις περιστράφησαν περί το Filioque και τα άζυμα, περί του καθαρτηρίου πυρός, διεξήχθησαν δε μετά πολλής της σφοδρότητος εκατέρωθεν, συντελέσασαι μάλλον εις μείζονα διάστασιν ή εις ένωσιν των Εκκλησιών. Τη 21 Μαϊου 1237 ο Πάπας Γρηγόριος έγραψε προς τον Βασιλέα Ιωάννη Βατάτζην προσκαλών αυτόν εις ένωσιν, εν περιπτώσει δ’ αρνήσεως απειλών να στρέψη κατ’ αυτού και κατά του βασιλέως της Βουλγαρίας την δια τους Αγίους Τόπους παρασκευαζομένην Σταυροφορίαν. Την απειλήν ταύτην εζήτησε να εφαρμόση ο εφεξής Πάπας Ιννοκέντιος ο Δ’ εν τη Λογδούνω Συνόδω του 1245, αλλά ιδών ότι ουδεμία εκ τούτου ηδύνατο να προκύψη ωφέλεια μετήλθε διαλλακτικήν πολιτικήν αποφασσίσας να συνεννοηθή μετά του Βασιλέως των Ελλήνων Ιωάννην Βατάτζη. Προς τούτο απέστειλεν εις Νίκαιαν μοναχούς τινάς υπό τον αρχηγόν των Φραγκισκανών, τον εκ Πάρμας Ιωάννην, κομιστάς επιστολής προς τον Ιωάννην Βατάτσην.Αφίκοντο δ’ εις Νίκαιαν οι παπικοί απεσταλμένοι τω 1249 επί Πατριάρχου Μανουήλ Β’ (1240-1255) διαδεχθέντος τον επί μήνας μόνον τρείς μετά τον Γερμανόν πατριαρχήσαντα Μεθόδιον (1240). Ο πατριάρχης Μανουήλ ανέπτυξε μεγάλην ου μόνον εκκλησιαστικήν αλλά και πολιτικήν ικανότητα, όθεν ηδύνατο να φανή χρήσιμος τω Βασιλεί και εν τη προκειμένη περιπτώσει. Αλλά και αφ’ εαυτού μεν ο Βασιλεύς ηδύνατο αρμοζόντως την πορείαν αυτού να καθορίση περί των πραγματικών όμως σκοπών του Πάπα έλαβε και εξ αυτής της Δύσεως πληροφορίας. Ο πενθερός αυτού Αυτοκράτωρ της Γερμανίας Φρειδερίκος Β’, έγραψε προς αυτών καταγγέλων την δολιότητα και πανουργίαν των αρχιερέων της Ρώμης εν ταις προς ένωσιν δήθεν των Εκκλησιών ενεργείαις αυτών, αποτρέπων αυτόν από πάσης διαπαραγματεύσεως μετά των παπικών απεσταλμένων. Ούχ ήττον ο Βατάτζης εδέχθη αυτούς ευμενώς και συνεζήτησε μετ’ αυτών δια των διακεκριμένων Ελλήνων Θεολόγων, ιδία του Νικηφόρου Βλεμμύδου, βάσιν των διαπραγματεύσεων τιθέμενος τη εις αυτόν απόδοσιν της Κ/πόλεως. Εν τη απαντήσει αυτού προς τον Πάπαν εξέφραζε προ παντός την κατάπληξιν αυτού επί τη αλαζονία και αυθαδεία του προς αυτού παπικού γράμματος.
Οι παρά σου, λέγει, σταλέντες ενεχείρισάν μοι γράμμα, όπερ αυτοί μεν διατείνοντο ότι προς εμέ εγράφη, εγώ δε προς την των γεγραμμένων ατοπίαν αφορών ουδαμώς ηδυνάμην να πιστεύσω ότι σον είναι το γράμμα , αλλά τινός εσχάτη μεν συζώντος απονοία τύφου δε και αυθαδείας πλήρη την ψυχήν έχοντος, διότι απευθύνεται ουχί προς Βασιλέα, οίος εγώ είμι, αλλ΄ως προς τινά ανώνυμον και άδοξον μάλλον δ’ άγνωστον και αφανή. Εσήμανε δε το τοιούτον γράμμα ότι εν τω γένει ημών των Ελλήνων η σοφία βασιλεύει και ότι δι’ αυτής έδει να μη αγνοούμεν την του θρόνου σου αρχαιότητα. Ωσεί πρόκειται περί θεωρήματος τινός πολλής δεομένου της σοφίας. Ο θρόνος σου είναι επί της γης και ουχί επί νεφελών ή εν μετεώροις που κείμενος, μη διαφέρων των λοιπών αρχιερατικών θρόνων, όθεν δεν απαιτείται σοφία προς γνώσιν αυτού. Και ορθώς μεν ελέχθη ότι η σοφία από του ημετέρου γένους ήνθησε και εις τους άλλους διεδόθη, «εκείνοι δε πώς ηγνοήθη ή και μη αγνοηθέν πως εσιγήθη το συν τη βασιλευούση παρ’ ημίν σοφία και την κατά κόσμον ταύτην βασιλείαν τω ημών προσκεκληρούσθαι γένει παρά του μεγάλου Κων/ντίνου, του τη χριστωνύμω κλήσει τη αρχή περιποιησαμένου το σεμνόν τε και τίμιον; Τίνι γαρ και ηγνόηται των πάντων, ως ο κλήρος της εκείνου διαδοχής εις το ημέτερον διέβη γένος, και ημείς εσμέν οι τούτου κληρονόμοι και διάδοχοι;»
Ο Πάπας ηξίου να μη αγνοώσι τα δίκαια του θρόνου του, πώς όμως αυτός αγνοεί τα δίκαια των Ελλήνων επί της Κων/πόλεως. Πάντως δε γινώσκει ο Πάπας την ληστρικήν και μιαιφόνων κατάσχεσιν της Κων/πόλεως υπό των Σταυροφόρων και τας κακουργία ς αυτών, ας ουδ’ οι μουσουλμάνοι κατά χριστιανών διέπραξαν. Εάν δε, λέγει ο Βασιλεύς, είναι αληθές ότι νέαν παρασκευάζει ο Πάπας σταυροφορίαν , αύτη πρέπει προπαντός να εκκαθαρίσση την Κων/πολιν και την λοιπήν χώραν των Ελλήνων από τας ληστρικώς κατεχόντων αυτάς και να τιμωρήση αυτούς ως βεβηλώσαντας ναούς, ενυβρίσαντας τοις θείοις σκεύεσι και πάσαν ανοσιουργίαν επιδειξαμένους κατά χριστιανών. Άλλως η Σταυροφορία , μάλιστα υπό τον παράνομον λατίνον της Κων/πόλεως Βασιλέα τασσομένη υπό του Πάπα, είναι ειρωνία κατά των Αγίων Τόπων και παίγνια κατά του Σταυρού, άτινα ιδίων ένεκα πλεονεξιών επενοήθησαν τοις πλείστοις και φιλαρχικής και φιλοχρύσου γνώμης ευπρεπές προκάλυμμα και συσκίασμα. Επειδή δ’ ο Πάπας νουθετεί τον Βατάτσην να μη παρενοχλή τον παράνομο της Κων/πόλεως Βασιλέα, δηλοί προς αυτόν απεριφράστως, ότι δεν θα παύση αγωνιζόμενος προς ανάκτησιν της Κ/πόλεως, «βεβαιούμεθα και δήλον καθιστώμεν και τη ση Αγιότητι και πάσι χριστιανοίς ως ουδέποτε παυσόμεθα μαχόμενοι και πολεμούντες τοις κατάγουσι την Κ/πολιν ή γαρ αν αδικοίημεν και φύσεως νόμους και πατρίδος θεσμούς και πατέρων τάφους, και τεμένη θεία και ιερά ειμή εκ πάσης της ισχύοις τούτων ένεκα διαγωνισόμεθα.» Προσεπιδηλοί δ’ ο Βασιλεύς ότι και στρατιωτικήν δύναμιν έχει ικανήν ν’ αντιπαρατάξη κατά των αρπάγων, πολλάκις μέχρι τούδε κατανικήσας τους σταυροφόρους και δεν θα ανεχθή να βλέπη την Κ/πολιν εις φονευτών εστίαν μετασκευασθείσαν και ληστών σπήλαιον. Όθεν ελπίζει ότι ο Πάπας θα επαινέση αυτόν «υπερμαχούντα της πατρίδος και της εγγενούς αυτής ελευθερίας προκινδυνεύοντα», καταλήγει δε την επιστολήν δηλών, ότι επιθυμεί και το προσήκον σέβας εις την Ρωμαϊκήν Εκκλησίαν να διασώση και τον παπικόν θρόνον να τιμήση, αρκεί μόνον ο Πάπας να υποστηρίξη τα της Κ/πόλεως δίκαια του Βασιλέως των Ελλήνων.
(Aρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου, «Θεολογία, 1936»)
Νίκαια και Βατάτζης

Πάρα πολλά ήταν τα μοναστηριακά ιδρύματα που συνέβαλαν σε αυτή τη γεωργική ανάπτυξη, η οποία τεκμηριώνεται από τα αρχεία της μονής που οικοδομήθηκε προς τιμή της Παναγίας της Λεμβιώτισσας κοντά στη Σμύρνη.
Το 1254 ο Θεόδωρος Β΄Λάσκαρης συνέθεσε ένα εγκώμιο το οποίο εκφώνησε παρουσία του πατέρα του, Ιωάννη Γ’ Βατάτζη και των πολιτών. Στον λόγο του απευθύνεται στους πολίτες της Νίκαιας: «Η πόλη σας, η Νίκαια, {…..} σας στεφανώνει με την πορφύρα της δόξας και της αλήθειας {…..} Και εκείνη λαμπρύνεται από το μεγαλείο σας και στέκεται στην κεφαλή των πόλεων όχι τόσο για τον πλούτο και τον άξιο στρατό της αλλά για τη σοφία και τη γνώση των περίδοξων κατοίκων της {….} η Νίκαια είναι η βασίλισσα των πόλεων, η πόλη που με την πνευματική της λάμψη, κατέκτησε την υπέρτατη δόξα»
Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Γ’ Βατάτζης προτιμούσε για τόπο διαμονής του την περιοχή όπου ήταν εγκατεστημένα το νομισματοκοπείο και το Θησαυροφυλάκιο του κράτους κι έτσι τη δεκαετία του 1230, μετέφερε την Αυλή του στο Νυμφαίο, ενώ αντίθετα ο Πατριάρχης παρέμεινε στη Νίκαια.

Εκτός του ότι οργάνωσαν δυναμικά εκστρατείες κατά των Λατίνων, των Τούρκων και των δυνάμεων της Ηπείρου και της Θες/νίκης , οι αυτοκράτορες και οι Πατριάρχες της Νίκαιας συμμετείχαν ενεργά στις διαπραγματεύσεις για την επανένωση των Εκκλησιών. Πολυάριθμες Δυτικές πρεσβείες κατέφταναν στη Νίκαια και στην Κων/πολη για διαβουλεύσεις γύρω από το επίμαχο ζήτημα, με επικεφαλής πολύ συχνά Φραγκισκανούς μοναχούς, όπως οι γενικοί αρχηγοί του Φραγκισκανικού τάγματος Ηλίας της Κορτόνα και Ιωάννης της Πάρμας. Το 1249-50 μια παπική αντιπροσωπεία με αρχηγό τον Ιωάννη της Πάρμας έθεσε προς συζήτηση το φλέγον θέμα του filioque (εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος) στην Αυλή του Νυμφαίου.
Η χριστιανική αντιπαλότητα (filioque) περιόρισε ασφαλώς τη δυνατότητα της επανένωσης των δύο Εκκλησιών. Η Ορθόδοξη πίστη αντιστάθηκε σε όλες τις Δυτικές απόπειρες για υποτέλεια της Εκκλησίας της Κων/πολης στην Εκκλησία της Ρώμης.
C1
C3




















































ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΙΘ' ΙΩΑΝΝΗ


Σχετική είναι και η προφητεία του Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού !

Σχετική είναι και η προφητεία του Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού
Ιωσήφ: Με χαρά μας σας υποδεχόμαστε. Έχετε τον σεβασμό μας και τις καλύτερες ευχές.
Επισκέπτης: Ευχαριστούμε, Πάτερ, που μας δεχθήκατε. Οι καιροί στην Ρωσία, τώρα, είναι αφ΄ ενός δραματικοί, και αφ’ ετέρου πολύπλοκοι.
Ιωσήφ: Προσευχόμαστε ώστε οι Ρώσοι να επιστρέψουν στην φυσική τους κατάσταση, η οποία προυπήρχε πριν την καταστροφή, γιατί έχουμε κοινές ρίζες και η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο λαός της Ρωσίας είναι βάρος στην καρδιά.
Επισκέπτης: Υπάρχουν πολλά κακά. Τα ναρκωτικά είναι μάστιγα. Το έθνος μας παρακμάζει.
Επισκέπτης: Και πόσο σύντομα μετά από αυτό θα αναγεννηθεί η Ρωσία;Ιωσήφ: Όλα έχουν αρχίσει τώρα, θα γίνει τρομερή έκρηξη. Μετά από αυτήν, θα επακολουθήσει η αναγέννηση.
+++
Αυτός ο Άγιος Κοσμάς, ο θεοφώτιστος άνθωπος, ο αγιασμένος, το αγιασμένο αυτό σκεύος του Αγίου Πνεύματος, είλθε και είπε ότι θα γίνει ένας 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος.Είπε πολλά επαλήθευσε, θα επαληθεύσουν και τα υπόλοιπα.Λοιπόν ο Άγιος Κοσμάς είπε ότι θα γίνει 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος. Θα αραιώσουν οι άνθρωποι πάρα πολύ, θα κάνει ένας άνθρωπος μια μέρα διαδρομή να συναντήσει άνθρωπο να τον καλέσει αδελφό του.Θα χυθεί πάρα πολύ αίμα πάνω στην Κωνσταντινούπολη. Τόσο αίμα θα χυθεί που τριών ετών δαλάλι θα πλεύσει πάνω στο αίμα.Το αίμα θα φτάσει λέει μέχρι την άβυσο, δηλαδή μέχρι τον πυθμένα της θάλασσης, εκεί.Όπως ο άγγελος, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, όταν εξέπεσε το αγγελικό τάγμα του Εωσφόρου και είπε "Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου" και σταμάτησε εκεί η κατάρευσις του αγγελικού αυτού τάγματος που κατέληξε να γίνει δαιμονικό, έτσι λέγει ο Άγιος Κοσμάς θα μιλήσει και τότε και θα σταματήσει ο πόλεμος, "Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου" και θα σταματήσει ο πόλεμος!Και η νίκη κατά την προφητεία του, θα δοθεί εις τους Έλληνες!Και λέγει ότι, το ένα τρίτο των Τούρκων θα σφαγεί, δηλαδή θα σκοτωθεί!Το ενα τρίτο, θα φύγει στα βάθη της Μικράς Ασίας!Και το άλλο τρίτο, θα γίνουν Ορθόδοξοι Χριστιανοί, διότι θα κατάγονται από ελληνικό αίμα, απο το παιδομάζωμα των Τούρκων. Ως την ιστορία, όπως έχουμε διδαχθεί, ότι κάποτε οι Τούρκοι εκάναν παιδομάζωμα, μαζέυαν τα παιδάκια τα μικρά και κάνανε τον καλύτερο στρατό, τους Γενιτσάρους, που αυτά τα παιδιά σαν γενναίος στρατός, εμάχετο με τα ελληνόπουλα τα άλλα και αυτά ήταν ελληνόπουλα, αλλά δεν ήξεβραν ότι είχανε γονείς Ορθοδόξους και Έλληνες! Λοιπόν, απ' αυτή τη σπορά την ελληνική, απ' αυτό το αίμα το ελληνικό και Ορθόδοξο, αυτό είναι το ενα τρίτο των Τούρκων θα γίνουν Χριστιανοί.Και μετά, υπάρχει κοιμόμενος στρατηγός, ονόματι Ιωάννης, ο οποίος τότε ο Αρχάγγελος Μιχαήλ θα υποδείξει εις τους Χριστιανούς ότι, αυτός θα βασιλεύσει τώρα, θα τους υποδείξει με το δάχτυλό του τον τόπο και θα τον καλέσουν να ηγηθεί και να βασιλεύσει εις τον ελληνικό και ορθόδοξο λαό και θα γίνει αυτό!Πρίν απο χρόνια, εις το Άγιον Όρος, ήταν ένας Αρχιερεύς ονόματι Ιερόθεος, αυτός ήρθε απο την Μικρά Ασία και το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον έβαλε στο Άγιον Όρος να κάμνει χειροτονίες, μνημόσυνα, λειτουργείες και λοιπά. Ήτανε ένας Άγιος αρχιερέας, στον τύπο του Αγίου Νικολάου.Απο αυτόν τον Άγιον αρχιερέα, αξιώθηκα της ιεροσύνης. Απο την Μικρά Ασία, ευλογημένος άνθρωπος του Θεού.Ένα θα σας πω, αγρυπνίες που κάμναμε, 15 ώρες αγρυπνία. Αυτός ο άνθρωπος, ογδοηκοντούτης γέρωον, δεν εκάθητο καθόλου στο κάθισμα.Απο τον θρόνο κατέβαινε στο στασίδι, πάλι όρθιος και στην λειτουργία, 3 ώρες που ακολουθούσε μετά την πολύωρη ακολουθία του όρθρου, όρθιος, του βάζαμε μια καρέκλα να καθήσει και δεν ήθελε, λέει, ακόμη η Παναγία μας δεν με κούρασε και ας έτρεμε όλος απο την κούραση. Αυτός ο Άγιος αρχιερέας αυτός μας είπε, αυτός είδε τον κοιμώμενο αυτόν στρατηγό Ιωάννη, που θα αναστηθεί όταν θα γίνει ο 3ος μεγάλος αυτός Παγκόσμιος Πόλεμος! Τον είδε! Διότι χείλη αρχιερέως και ιερέως ου ψεύδονται.
Προφητείες Λέοντος Σοφού

Ερευνητής :
Ο Λέοντας είχε μια έντονη θρησκευτική ευλάβεια, κάτι που αποδεικνύεται κι από το ζήλο του και από τους ύμνους που έγραψε. Από την θέση στην οποία βρισκότανε, είχε σίγουρα πρόσβαση σε πολλούς φωτισμένους γέροντες της εποχής του αλλά και σε πολλά κείμενα τα οποία ίσως άλλα σώζονται σήμερα, και ίσως άλλα όχι. Επί της ουσίας όμως, αυτό που προσωπικά πιστεύω είναι ότι ο Λέοντας ο Σοφός, κάθισε και συγκέντρωσε διάφορες πηγές και συνέταξε τις Προφητείες. Γι' αυτό ίσως και βλέπουμε και πολλές ομοιότητες στις Προφητείες του Λέοντος με άλλες προφητείες άλλων Αγίων Πατέρων. Για να καταλήξω: νομίζω ότι το κείμενο του Λέοντος του Σοφού, με την ονομασία Προφητείες, θα πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ακριβώς όπως είναι:
Ως μία συλλογή πιθανών προφητειών Αγίων Πατέρων της εποχής του Αυτοκράτορα Λέοντα, ο οποίος με τη Σοφία του (εξ' ου και το προσωνύμιο που του δόθηκε από την Εκκλησία: Σοφός) συγκέντρωσε, αξιολόγησε και κατέγραψε όλα όσα πρόκειται να γίνουν.
Κατοικών εν τη τεραπύλω επί το ψυχρότερον μέρος
Και εν τόπω ασήμω και βορβορώδει


ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ - ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΡΥΠΤΟΧΡΙΤΙΑΝΟΙ
ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΡΥΠΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ( ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ) ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ ..

Η διήγηση πού ακολουθεί περιγράφει την επίσκεψη ενός καθηγητού του Πανεπιστημίου στήν Κωνσταντινούπολη μέσα στη δεκαετία του 70.
Εκεί είχε φίλους δύο Τούρκους καθηγητές του Πανεπιστημίου της Κων/πολης. Σε συζήτηση πού είχε μαζί τους για τα επερχόμενα ήρθε και το θέμα της επανάκτησης της Πόλης.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΟΥ ΒΑΔΙΖΕΙΣ ΕΛΛΑΣ
(Εμμανουήλ Πρωτοψάλτης, Η άλωσις της Κων/πολις και τα εξ αυτής διδάγματα, Εκπαιδευτική Έρευνα, 1979)
Παραμένει πάντοτε πρόβλημα δια τον ιστορικόν του Νεωτέρου Ελληνισμού: ποια είναι η τύχη της Μεγάλης Ιδέας των Ελλήνων;
Μετά την μικρασιατικήν καταστροφήν το έθνος μας ευρεθέν προ τεραστίων ηθικών και πρακτικών προβλημάτων εισήλθεν εις περίοδον οξυτάτης κρίσεως. Αλλά ήντλησε δυνάμεις από τον εαυτόν του κυρίως, επανεύρε την αυτοπεποίθησιν και τον νέον προσανατολισμόν του και ηθέλησε να διαμορφώση το νέον εθνικόν του ιδεώδες επί τη βάσει των πραγματικών συνθηκών, αι οποίαι επεκράτουν εντός και εκτός των ορίων του ελληνικού κράτους.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ηθέλησε να θεμελιώση επί νέων βάσεων το προς Ανατολάς ιδεώδες, διο και προέβη μετά του Κεμάλ Ατατούρκ εις τον ιστορικόν συμβιβασμόν του 1930, ο οποίος έθεσε τας βάσεις μακροχρονίου ελληνοτουρκικής φιλίας και συνεργασίας.
Υπό τας συνθήκας αυτάς, πώς διαμορφώνονται τα εθνικά μας ιδεώδη;
Ποιον είναι τώρα το νέον εθνικόν ιδεώδες των Ελλήνων, τι διδάσκομεν τώρα, τι θα διδάξωμεν εις τους νέους της Ελλάδας ως εθνικά ιδεώδη; (.....)
Τώρα πλέον για τον δικέφαλον αετόν για τον μαρμαρωμένο βασιλιά δεν ακούεται ούτε φωνή, ούτε λαλιά. Κάποτε εις ώρας νοσταλγικών περιπλανήσεων προς το παρελθόν, ένα γλυκόπικρον κύμα ανεβαίνει και πλημμυρίζει το στήθος μας και ολίγα θερμά δάκρυα υγραίνουν τα μάτια μας εις την ανάμνησιν των πεσμένων ιδεών και των χαμένων πατρίδων, εις την ανάμνησιν της μεγάλης καμπύλης, την οποίαν διήνυσε το έθνος μας από του 1453 και εξής.
Εκ των υστέρων θλιβόμεθα δια την εσωτερικήν μας διχόνοιαν, χωρίς όμως και να την εγκαταλείπωμεν, θλιβόμεθα δια τα πολιτικά μας σφάλματα που μας ωδήγησαν επανειλημμένως εισ την καταστροφήν, αλλά δεν διδασκόμεθα από τα πορίσματα της Εθνικής Ιστορίας.
Ό,τι ζη εις τον νου μας και εις τας καρδίας μας ως ιδέα και ως συναίσθημα, δεν απέθανε ποτέ.
Το δε μέλλον του Ελληνισμού και του όλου κόσμου ευρίσκεται εις τας χείρας του παντοδύναμου Θεού (.....).
Διότι εν τελευταία αναλύσει η Θεία Πρόνοια συντάσσει το σχέδιον της Ιστορίας.-

ΒΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
(Εκκλησία της Αλβανίας).
Ο Ευλόγιος Κουρίλας γεννήθηκε στη Ζήτσιστα της Κορυτσάς το 1880.
Σε νεαρή ηλικία εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Φιλοθέου στο Άγιον Όρος. Στις 11 Απριλίου 1937 χειροτονήθηκε Επίσκοπος Κορυτσάς.
Ο Ευλόγιος Κουρίλας υπήρξε μια από τις σημαντικές φυσιογνωμίες του νεώτερου αθωνικού μοναχισμού.
Σπούδασε στην Αθωνιάδα, τη Μεγάλη του Γένους Σχολή και το Πανεπιστήμιο Αθηνών Θεολογία και Φιλοσοφία. Σε νεαρή ηλικία πήγε στο Άγιον Όρος και εκάρη μοναχός στη Μονή Φιλοθέου. Αργότερα πήγε στη συνοδεία της μονής Μεγίστης Λαύρας.
Το 1935 ανεκηρύχθη διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και δίδαξε νεώτερη ιστορία στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και αργότερα πάλι στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Επί σειρά ετών είχε την ευκαιρία να μελετήσει τα χειρόγραφα των βιβλιοθηκών του Αγίου Όρους, των Μετεώρων, της Πάτμου και των Αθηνών. Η έρευνά του απέδωσε πολλά πρωτότυπα συγγράμματα και μελέτες που εξέδωσε ο ίδιος σε βιβλία και δημοσίευσε σε περιοδικά. Σημαντικό μέρος των έργων του αφορά στο Άγιον Όρος.
Εκοιμήθη στη Στρατονίκη Χαλκιδικής στις 21 Απριλίου 1961.

Ο Νίκος Βέης ήταν βυζαντινολόγος και νεοελληνιστής, καθηγητής Πανεπιστημίου και Ακαδημαϊκός.
Γεννήθηκε το 1883 στην Τρίπολη Αρκαδίας. Ο πατέρας του Αθανάσιος Βέης, ήταν καθηγητής στην Τρίπολη. Σε ηλικία εννέα χρονών έχασε τον πατέρα του. Αργότερα με την οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε Φιλολογία.
Σε ηλικία μόλις δεκαοκτώ ετών εργάστηκε στο Τμήμα Χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης και ασχολήθηκε με την παλαιογραφία, την κωδικολογία και την περιγραφή των κωδίκων.
Από τότε άρχισε να δημοσιεύει άρθρα για τις βυζαντινές και νεοελληνικές σπουδές στα περιοδικά «Νουμάς» και «Παναθήναια».
" Ασχολήθηκε επίσης με τη δημώδη ποίηση, τη σιγιλλογραφία, με καταλόγους και περιγραφές χειρογράφων και επιγραφών. Δημοσίευσε μελέτες για επιγραφές, χειρόγραφα και κώδικες μοναστηριών, για λαϊκές παραδόσεις και λαογραφικά θέματα. "
Το 1908 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Από το 1908 ως το 1910 ασχολήθηκε με την κωδικοποίηση χειρογράφων και κοδίκων των μονών των Μετεώρων. Εκείνη την εποχή, επηρεασμένος από το αγροτικό ζήτημα και εμφορούμενος από σοσιαλιστικές ιδέες, έθεσε υποψηφιότητα για βουλευτής Καρδίτσας-Τρικάλων-Καλαμπάκας, αλλά δεν εξελέγη. Το 1911 εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο, όπου παρέμεινε συνολικά 14 χρόνια και όπου δίδαξε Βυζαντινή και Μεσαιωνική Ελληνική Φιλολογία. Εκεί γνώρισε και τον Αλέξανδρο Σβώλο, με τον οποίο έγινε στενός φίλος.
Πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εξέδωσε το περιοδικό «Βyzantinische-Νeugriechische Jahrbucher», με το οποίο ασχολήθηκε μέχρι το 1925. Εκείνη τη χρονιά εξελέγη καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών στην έδρα της «Μεσαιωνικής και Νεωτέρας Ελληνικής Φιλολογίας» και επέστρεψε στην Αθήνα.
Κατά τη δικτατορία Μεταξά, αρνήθηκε να δεχθεί ως συναδέλφους συνεργάτες του καθεστώτος, με αποτέλεσμα να απομακρυνθεί από το Πανεπιστήμιο. Όταν ξέσπασε ο πόεμος του 1940, έφυγε για το μέτωπο της Βορείου Ηπείρου. Έμεινε στην περιοχή του Αργυροκάστρου, όπου επιτέλεσε σημαντικό έργο για τη διάσωση της ελληνικής κληρονομιάς, εντοπίζοντας, μελετώντας και περιγράφοντας ελληνικές επιγραφές και χειρόγραφα της μητρόπολης Αργυροκάστρου και μοναστηριών της Βορείου Ηπείρου.
Ανακηρύχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1943. Εντάχθηκε στο ΕΑΜ. Μετά την απελευθέρωση ασχολήθηκε με την πολιτική, αλλά το 1946 επαύθη οριστικά από το Πανεπιστήμιο, λόγω της πολιτικής του δράσης. Το 1950 ήταν υποψήφιος του Σοσιαλιστικού κόμματος ΕΛΔ του Αλέξανδρου Σβώλου και εξελέγη βουλευτής Αθηνών.
Πέθανε στην Αθήνα το 1958.


Είναι περιττό να υπογραμμίσουμε την αξία της Ιστορίας του Βυζαντινού Κράτους αείμνηστου Γεωργίου Ostrogorsky, που θεωρείται πια έργο κλασικό. Οι πολλαπλές εκδόσεις του πρωτότυπου γερμανικού κειμένου και η μετάφρασή του σε πολλές γλώσσες μαρτυρούν, τη γενική αναγνώρισή του. Μπορεί κανείς να ισχυρισθεί χωρίς υπερβολή ότιτο βιβλίο αυτό συντρόφευσε ως βασικό βοήθημα στις σπουδές και στις μελέτες τους όλους τους βυζαντινολόγους μετά τον πόλεμο και έτσι επηρέασε όσο κανένα άλλο τη διεθνήέρευνα για την ιστορία του Βυζαντίου στα τελευταία σαράντα χρόνια. Ήταν καιρός ναγίνει προσιτό και στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, τους φοιτητές και τους ερευνητές.

Γεννήθηκε το 1851 στην Κέρκυρα και ήταν γιός του νομισματολόγου Παύλου Λάμπρου. Σπούδασε ιστορία στην Λειψία, στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο και στην Βιέννη και ήταν μαθητής του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου. Το 1890 έγινε καθηγητής της Ελληνικής ιστορίας και της Παλαιογραφίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών ενώ διετέλεσε πρύτανης του πανεπιστημίου (1893-1894, 1912-1913). Από το 1903 εξέδιδε το περιοδικό «Νέος Ελληνομνήμων», που καθιερώθηκε διεθνώς ως σημείο αναφοράς για τη Μεσαιωνική και νεώτερη Ελληνική ιστορία. Το 1916 διορίστηκε απο τον Βασιλιά πρωθυπουργός, αξίωμα στο οποίο παρέμεινε μεχρι το 1917. Με την επάνοδο του Βενιζέλου εξορίστηκε στην Ύδρα και στην Σκόπελο ενώ δημεύτηκε και η περιουσία του.
Απεβίωσε στην Σκόπελο το 1919 λόγω κακουχιών. Κόρη του ήταν η Λίνα Τσαλδάρη.
Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα εργάστηκε αρχικά στη Βιβλιοθήκη της Βουλής και από το 1884 κατέλαβε θέσεις στο Υπουργείο Παιδείας, αρχικά ως Τμηματάρχης Μέσης Εκπαίδευσης και έπειτα Γενικός Διευθυντής. Εισηγήθηκε μάλιστα τη διδασκαλία της δημοτικής στα σχολεία. Το 1890 έγινε καθηγητής Μυθολογίας και Ελληνικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, του οποίου διατέλεσε και πρύτανης.
Στο διάστημα 1889-1890 ήταν συνδιευθυντής του περιοδικού Εστία, μαζί με τον Γεώργιο Δροσίνη. Το 1908 ίδρυσε την Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία (ο ίδιος είχε εισηγηθεί τον όρο «λαογραφία» ως αντίστοιχο των ευρωπαϊκών όρων Folklore και Volkskunde), το 1909 ξεκίνησε την έκδοση του περιοδικού Λαογραφία και το 1918 ίδρυσε το Λαογραφικό Αρχείο.
Ο Πολίτης συστηματοποίησε το έργο της λαογραφίας, ώστε να καλύπτει όλο το φάσμα των εκδηλώσεων του παραδοσιακού βίου: μνημεία λόγου (τραγούδια, παροιμίες, ευχές, διηγήσεις κ.α.), κοινωνική οργάνωση, καθημερινή ζωή (ενδυμασία, τροφή, κατοικία), επαγγελματικό βίο (γεωργικό, ποιμενικό, ναυτικό), θρησκευτική ζωή, δίκαιο, λαϊκή φιλοσοφία και ιατρική, μαγεία και δεισιδαιμονικές συνήθειες, λαϊκή τέχνη, χορός και μουσική. Η ενθάρρυνση της μελέτης της παραδοσιακής ζωής αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τη θεματική και την τεχνοτροπία τών ποιητών της Γενιάς του 1880 και τών εκπροσώπων της ηθογραφικής πεζογραφίας.

Το σπουδαιότερό του έργο είναι η Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας (Geschichte der byzantinischen Literatur von Justinian bis zum Ende des Ostroemischen Reiches), μία δεύτερη έκδοση του οποίου δημοσιεύτηκε το 1897, με τη συνεργασία του Άλμπερτ Έρχαρτ (απόσπασμα για θεολογία) και του Χάινριχ Γκέλτσερ (γενική σκιαγράφηση της βυζαντινής ιστορίας, 395-1453 μ.Χ.). Η αξία του έργου επαυξάνεται ιδιαίτερα από τις εκτενείς βιβλιογραφίες που εμπεριέχονται στο σώμα του έργου και σε ειδικό παράρτημα.
Ο Κρουμπάχερ ίδρυσε επίσης το περιοδικό Byzantinische Zeitschrift (1892) και το Byzantinisches Archiv (1898). Ταξίδεψε αρκετά και τα αποτελέσματα ενός ταξιδιού στην Ελλάδα παρουσιάστηκαν στο Ελληνικό ταξίδι του (Griechische Reise (1886)). Άλλα έργα του είναι: το Casio (1897), πραγματεία σε βυζαντινή ποιήτρια του 9ου αι. μ.Χ., μαζί με τα σπαράγματα· Μιχαήλ Γλυκάς (Michael Glykas (1894))· Η ελληνική λογοτεχνία του Μεσαίωνα (Die griechische Litteratur das Mittelalters) στο Die Kultur der Gegenwart του Paul Hinneberg, i. 8 (1905); Το πρόβλημα της νεοελληνικής καθαρεύουσας (Das Problem der neugriechischen Schriftsprache (1902)), στο οποίο αντιτάσσεται στις προσπάθειες των καθαρολόγων για εισαγωγή του κλασικού ύφους στη σύχρονη ελληνική λογοτεχνία· τέλος, Δημοφιλείς εκθέσεις (Populäre Aufsätze (1900)).